Zingen, zonsopkomst en ziende handen

De broer van de tuktukdriver is dood. Gisteravond overleed hij. Sinds vanmorgen klinken er treurgezangen uit de boeddhistische tempel. Dat zal drie dagen doorgaan, drie dagen van rouw. Of misschien korter, vertelt Bung. De familie heeft het niet zo breed en moet verder zonder kostwinner. Een uitvaart kost veel geld, ook hier in Cambodja. 

Bung was vroeger monnik in de tempel, maar tegenwoordig heeft hij een vrouw, een dochtertje en een homestay. Deze ligt als vrijwel eerste onderkomen aan de weg tussen Sisophon en Siem Reap. Bung spreekt goed Engels en vertelt dat hij sinds een aantal jaren een avondklasje organiseert voor de kinderen uit de buurt. Vier avonden per week krijgen ze Engelse - en computer les van een leerkracht. 

Een kijkje in het schoollokaal stoort niet. De opdracht is om het getal 6.342.517 in Engelse woorden op het bord te schijven, nadat je het éénmaal hebt horen uitspreken. De winnaar  mag als beloning de andere kinderen met een latje een tik geven. Grote hilariteit en gegil als de slachtoffers één voor één hun handpalm naar voren moeten steken.

Na de les spelen de kinderen nog wat om het huis, waar wij na meer dan 100km fietsen op de veranda uitrusten. Dan plotseling zijn er twee microfoons en zingen ze Happy Birthday. Ze hebben de grootste lol om Femkes verbazing. Met z'n allen staan ze om haar heen als zij het kaarsje op de verjaardagstaart uitblaast. We krijgen nog een traditioneel dansoptreden (de kinderen leren dat van YouTube, vertelt de lerares Engels), daarna duiken we ons bed in. Fijn zo'n supriseparty, want een verjaardag zo ver van huis voelt toch wat eenzaam.

Ziende handen 

Er zijn weinig sociale voorzieningen in Cambodja. Er is wel sociale betrokkenheid. Zo zien we dat een man met een geestelijke beperking, die bij ons voedselstalletje komt staan, een portie eten toegestoken krijgt en niet hoeft te betalen. 

Hier zijn trouwens nogal wat mensen die het grote ongeluk hebben gehad om een ledemaat te verliezen door de landmijnen die hier nog steeds liggen. Zij vormen orkestjes in en rond de tempels, die je meteen herkent aan de plichtmatige monotone muziek. Bij ieder orkestje doneren we een paar dollar. 

De blinden in Siem Reap hebben hun eigen branche: massage. Een beroep dat in de uitvoering nauwelijks hinder ondervindt van de beperking. Nooit te beroerd om een goed gevoel over onszelf te krijgen, melden we ons aan en worden door een vrouw naar een kamertje gebracht. Op de massagetafels liggen twee legergroene pyama's klaar, die we gebaard worden aan te trekken. Dan treden onze masseurs binnen. Zij zien ons niet, maar wij hen wel. Dat we ongemerkt kunnen staren naar deze gezichten helpt ook al niet. 

Terwijl Raymonds masseur met een ernstig gezicht rustig stapsgewijs zijn lichaam afwerkt, blijft Femkes masseur lang aarzelen op bepaalde plekken. Zijn handen voelen vreemd poezelig aan en trillen. Misschien om de weekheid te compenseren, boren zijn twee duimen zich met verbijsterende kracht in haar lichaam, onder zacht gesnork en gesnuif. Net als de duimen het schedeldak proberen door te priemen, krijgen de masseurs een seintje dat de tijd om is. Raymond volledig ontspannen en Femke tamelijk overstuur verlaten we de salon. Liefdadigheid heeft zo zijn prijs. In het vervolg houden we het maar bij orkestjes.

De tempels 

"De tempels van Angkor Wat vormen het grootste heiligdom op aarde. Angkor is een van 's werelds belangrijkste oude sites, met de epische proporties van de Grote Muur van China, het detail en de complexiteit van de Taj Mahal en het symbolisme en symmetrie van de piramides bij elkaar gebracht", staat in de Lonely Planet gids. Tja, dan móet je wel. 

Om de zonsopkomst boven de tempel te beleven, zitten we om 5 uur s ochtends al op de fiets. Bussen vol toeristen rijden ons voorbij, gevolgd door talloze tuktuks. In het pikkedonker parkeren we onze fietsen en drommen mee met de massa. Die schijnt een voorkeur te hebben voor een plek aan de slotgracht of de vijvers, zodat men daar de reflectie van de tempel kan vastleggen op de gevoelige plaat. Omdat wij domgenoeg niet weten waar we precies zijn en evenmin wat we te zien krijgen als het licht wordt, lopen we maar zo ver mogelijk door. Om daardoor de eersten te zijn, die deze dag het heiligdom betreden. 

Het is nog donker als onze voetstappen weerklinken in de lange donkere gangen. Stenen gezichten doemen op uit de nissen naast de doorgangen. Kamer na kamer betreden we, muren met uitgehouwen taferelen, veldheren op olifanten, soldaten met drietanden. Indiana Jones in the temple of doom. 

De Aziatische toerist is hier in veruit de meerderheid. Onder hen springen de Japanners er uit. De vrouwen gaan gekleed in sierlijke uitwaaierende jurken met bijpassende hoeden. Zonder enige gêne poseren ze in de meest verleidelijke poses. Hier gaat het niet om de tempels, maar om henzelf. De oudheden doen slechts dienst als ambiance voor hun foto op Instagram. De Chinese toerist steekt hier een stuk minder geraffineerd bij af. Zij kopiëren de poses van hun buren, maar met hun zwaardere bouw grovere gezichten ziet het er heel anders uit. Chinese vrouwen springen daarnaast ook vaak omhoog voor de foto, die hun man dan nét te laat neemt. 

Inmiddels zijn we aangeland in het armste deel van Cambodja, waar de Rode Khmer tot 1998 heeft geheerst. Raymond is geveld door een darmbacterie. Daarover lees je de volgende keer.